Vải thiều là cây trồng mang lại giá trị kinh tế cao, nhưng cũng thường xuyên đối mặt với nhiều dịch bệnh, trong đó nguy hiểm và phổ biến nhất là bệnh thán thư. Bệnh không chỉ làm giảm năng suất mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng và mẫu mã trái, gây thiệt hại lớn cho nhà vườn. Bài viết này sẽ chia sẻ chi tiết về kỹ thuật trị bệnh thán thư trên vải một cách hiệu quả, đặc biệt là trong mùa mưa ẩm.
Bệnh thán thư trên vải là gì?
Bệnh thán thư (Anthracnose) do nấm Colletotrichum gloeosporioides gây ra. Nấm bệnh phát triển mạnh trong điều kiện thời tiết nóng ẩm, mưa nhiều, độ ẩm không khí cao – đây chính là đặc điểm thời tiết của các vùng trồng vải phía Bắc khi cây vào giai đoạn ra hoa, đậu trái.
Nấm bệnh có thể tấn công trên nhiều bộ phận của cây, bao gồm lá, chồi non, hoa và đặc biệt là trên trái.
Dấu hiệu nhận biết sớm bệnh thán thư trên vải
Việc phát hiện bệnh sớm là yếu tố then chốt trong kỹ thuật trị bệnh thán thư trên vải. Nhà vườn cần kiểm tra kỹ các biểu hiện sau:
- Trên lá non: Vết bệnh ban đầu là những đốm nhỏ, mọng nước, sau đó lớn dần thành các đốm tròn hoặc bầu dục, màu nâu sẫm, viền rõ rệt. Khi bệnh nặng, lá bị khô, thủng và rụng sớm.
- Trên hoa và chùm hoa: Nấm tấn công làm hoa bị thối đen, khô và rụng hàng loạt, ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ đậu trái.
- Trên trái (nguy hiểm nhất): Vết bệnh ban đầu là những đốm đen nhỏ, tròn, hơi lõm xuống. Khi thời tiết ẩm, trên vết bệnh xuất hiện các chấm nhỏ màu hồng (là bào tử nấm). Vết bệnh lớn dần, liên kết với nhau làm trái bị thối, nứt, và rụng. Trái bị bệnh nhẹ cũng làm giảm chất lượng, có vị đắng, khó bảo quản.
Các kỹ thuật trị bệnh thán thư trên vải hiệu quả
Để quản lý thành công bệnh thán thư, bà con cần áp dụng đồng bộ nhiều biện pháp. Không có một kỹ thuật trị bệnh thán thư trên vải đơn lẻ nào có thể giải quyết triệt để vấn đề, mà phải là sự kết hợp giữa “phòng” và “trị”.
1. Kỹ thuật canh tác (Phòng bệnh chủ động)
Đây là kỹ thuật trị bệnh thán thư trên vải quan trọng nhất và mang tính nền tảng:
- Vệ sinh vườn: Thu gom và tiêu hủy toàn bộ cành lá, hoa, trái bị bệnh rụng dưới gốc để giảm nguồn nấm bệnh.
- Cắt tỉa cành: Tỉa cành, tạo tán cho vườn cây thông thoáng, giảm độ ẩm, giúp ánh nắng chiếu vào bên trong tán. Đây là biện pháp cực kỳ hiệu quả để hạn chế sự phát triển của nấm.
- Bón phân cân đối: Tránh bón thừa đạm (N), đặc biệt là vào mùa mưa. Tăng cường phân bón có hàm lượng Canxi, Kali, và các vi lượng (như Kẽm) để tăng sức đề kháng cho cây, giúp vỏ trái cứng cáp hơn.
- Quản lý nước: Đảm bảo vườn thoát nước tốt, không bị đọng nước sau mưa.
2. Kỹ thuật sử dụng thuốc hóa học (Trị bệnh kịp thời)
Trong điều kiện áp lực dịch bệnh cao (mưa nhiều, ẩm độ lớn), việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật là bắt buộc. Kỹ thuật trị bệnh thán thư trên vải bằng thuốc đòi hỏi phải phun đúng thời điểm và chọn đúng thuốc.
- Thời điểm phun:
- Phun phòng: Phun trước khi cây ra hoa, giai đoạn sau khi đậu trái non, và giai đoạn trái phát triển (trước khi thu hoạch ít nhất 7-14 ngày tùy thuốc).
- Phun trị: Phun ngay khi phát hiện bệnh chớm xuất hiện.
Hiện nay, có hai nhóm hoạt chất được tin dùng là Mancozeb (trừ nấm, phòng bệnh) và Kasugamycin (kháng sinh, trị nấm khuẩn). Tiêu biểu là bộ đôi sản phẩm BYPHAN 800WP và GRAHITECH 2SL.
Giải pháp đặc trị bệnh thán thư trên vải: BYPHAN 800WP và GRAHITECH 2SL
Đây là bộ đôi giải pháp giúp bà con thực hiện kỹ thuật trị bệnh thán thư trên vải một cách toàn diện từ phòng ngừa đến đặc trị.
1. BYPHAN 800WP – Xanh: Khắc tinh phòng bệnh mùa mưa
- Hoạt chất: Mancozeb 800g/kg.
- Cơ chế: Là thuốc trừ nấm có tác động tiếp xúc, phổ tác dụng rất rộng. Khi phun, Mancozeb tạo thành một lớp màng mỏng bám dính trên bề mặt lá, hoa, trái, ngăn chặn bào tử nấm xâm nhập.
- Công dụng chính: Đặc trị bệnh thán thư trên vải, đặc biệt hiệu quả trong vai trò phòng bệnh và xử lý bệnh sớm. Rất phù hợp để phun trong điều kiện mưa nhiều, ẩm độ cao.
2. GRAHITECH 2SL: Kháng sinh lưu dẫn, diệt sạch nấm khuẩn
- Hoạt chất: Kasugamycin 2% w/w.
- Cơ chế: Là thuốc trừ bệnh có nguồn gốc kháng sinh, có khả năng lưu dẫn mạnh. Thuốc thấm nhanh qua lá và vận chuyển đi khắp các bộ phận của cây, ức chế sự tổng hợp protein của nấm và vi khuẩn, làm chúng ngừng phát triển và chết.
- Công dụng chính: Đặc trị bệnh thán thư (do nấm) và cả các bệnh do vi khuẩn (như bạc lá). Rất hiệu quả khi bệnh đã xâm nhập vào bên trong cây (tác dụng trị bệnh).
Phân tích ưu nhược điểm và cách áp dụng BYPHAN & GRAHITECH
Để kỹ thuật trị bệnh thán thư trên vải đạt hiệu quả cao nhất, bà con cần hiểu rõ ưu nhược điểm của từng loại để sử dụng đúng cách.
| Tiêu chí | BYPHAN 800WP (Mancozeb) | GRAHITECH 2SL (Kasugamycin) |
| Vai trò chính | Phòng bệnh (Tiếp xúc) | Trị bệnh (Lưu dẫn) |
| Cơ chế tác động | Tạo lớp màng bọc bên ngoài, ngăn nấm xâm nhập. | Thấm sâu vào bên trong cây, diệt nấm từ bên trong. |
| Phổ tác động | Rất rộng, trừ được nhiều loại nấm. | Rộng, diệt được cả Nấm và Vi khuẩn. |
| Ưu điểm | • Phòng bệnh cực tốt cho mùa mưa ẩm. • Bám dính tốt, hiệu lực kéo dài. • Nấm rất khó kháng thuốc. • Dạng bột (WP) dễ hòa tan, an toàn cho cây. • Giá thành hợp lý, tiết kiệm chi phí. | • Hiệu quả trị bệnh nhanh, dập dịch tốt. • Tác động lưu dẫn, bảo vệ cả phần non mới mọc. • Gốc kháng sinh, an toàn sinh học, phù hợp rau quả sạch. • Không gây nóng, an toàn cho hoa và trái non. |
| Nhược điểm | • Tác dụng trị bệnh (khi bệnh đã vào trong) chậm hơn thuốc lưu dẫn. • Dễ bị rửa trôi nếu phun sát cơn mưa. | • Nấm dễ hình thành tính kháng nếu sử dụng liên tục, đơn lẻ. • Giá thành cao hơn thuốc tiếp xúc. |
Kỹ thuật phối hợp hai sản phẩm
Một kỹ thuật trị bệnh thán thư trên vải thông minh là luân phiên và phối hợp hai sản phẩm này:
- Giai đoạn phun phòng (trước hoa, sau đậu trái): Ưu tiên sử dụng BYPHAN 800WP (Mancozeb) để tạo lớp “áo giáp” bảo vệ cây. Liều lượng 50g/25 lít nước. Phun định kỳ 7-10 ngày/lần nếu trời ẩm.
- Giai đoạn trị bệnh (khi bệnh chớm xuất hiện): Ngay khi thấy triệu chứng, chuyển sang dùng GRAHITECH 2SL (Kasugamycin) để dập dịch nhanh. Liều lượng 60-80ml/25 lít nước. Phun 2-3 lần, mỗi lần cách nhau 5-7 ngày.
- Khi áp lực dịch cao (mưa dầm): Có thể kết hợp cả hai sản phẩm (theo khuyến cáo của chuyên gia) hoặc luân phiên 1 lần BYPHAN (phòng), 1 lần GRAHITECH (trị) để tăng hiệu quả và quản lý tính kháng thuốc.
Bệnh thán thư trên vải là một đối tượng khó trị, đặc biệt trong mùa mưa. Tuy nhiên, nếu bà con nắm vững kỹ thuật trị bệnh thán thư trên vải bằng cách kết hợp nhuần nhuyễn giữa biện pháp canh tác (cắt tỉa) và sử dụng thuốc một cách thông minh (luân phiên phòng bằng BYPHAN 800WP và trị bằng GRAHITECH 2SL), việc quản lý dịch bệnh và bảo vệ năng suất là hoàn toàn trong tầm tay.
Chúc bà con có một vụ vải bội thu, sạch bệnh!
Liên hệ ngay CÔNG TY CỔ PHẦN HÓA NÔNG THỤY SĨ để đặt hàng và nhận tư vấn miễn phí.
CÔNG TY CỔ PHẦN HÓA NÔNG THỤY SĨ
Địa chỉ: 34 đường 6B, P. Bình Tân, TP.HCM
Điện thoại: 0816.529.529 – Website: hoanongthuysi.com