Bệnh thán thư trên cây cà phê thường xuất hiện mạnh vào mùa mưa, nhất là ở các vùng Tây Nguyên và một số địa bàn trồng cà phê trọng điểm. Nếu không phát hiện sớm và phòng trị kịp thời, bệnh có thể làm giảm năng suất tới 20-30%, thậm chí có vườn cà phê bị mất trắng. Chính vì vậy, việc nhận biết triệu chứng, tác nhân gây bệnh và áp dụng các biện pháp phòng trừ hiệu quả là vấn đề được đông đảo bà con nông dân quan tâm.
Cà phê là một trong những cây công nghiệp chủ lực của Việt Nam, đóng góp lớn cho kinh tế nông nghiệp và xuất khẩu quốc gia. Tuy nhiên, quá trình canh tác cà phê cũng đối mặt với nhiều rủi ro về sâu bệnh, trong đó bệnh thán thư là một trong những bệnh phổ biến, gây thiệt hại nặng nề nhất cho năng suất và chất lượng hạt cà phê.
Triệu chứng nhận biết bệnh thán thư trên cây cà phê
a. Triệu chứng trên lá cà phê
Lá cà phê là bộ phận dễ nhận biết nhất khi cây bị nhiễm bệnh thán thư. Ban đầu, trên lá xuất hiện những đốm nhỏ, hình tròn hoặc bầu dục, màu nâu nhạt hoặc xám. Khi thời tiết ẩm kéo dài, các vết bệnh lan rộng ra, trung tâm vết bệnh thường khô, màu xám bạc hoặc nâu sáng, còn rìa ngoài sẫm màu hơn.
Các vết bệnh có thể liên kết lại với nhau thành mảng lớn, làm lá bị cháy, khô và dễ rụng. Ở giai đoạn nặng, toàn bộ lá có thể bị khô, biến dạng và rụng hàng loạt, khiến cây suy yếu nhanh chóng.
b. Triệu chứng trên quả cà phê
Quả cà phê cũng là đối tượng dễ bị tấn công bởi nấm thán thư. Trên quả non, bệnh xuất hiện dưới dạng các vết đốm tròn, hơi lõm xuống, màu nâu hoặc đen. Vết bệnh phát triển nhanh, lan rộng ra bề mặt quả, khiến quả bị thối, teo lại và rụng trước khi chín.
Vào thời kỳ quả già, các vết bệnh chuyển sang màu đen, bên trên thường xuất hiện một lớp mốc màu hồng cam – đó chính là bào tử nấm, là nguồn lây lan rất mạnh cho cây khỏe xung quanh. Nếu bệnh phát triển mạnh, tỷ lệ quả rụng có thể lên đến 50%, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản lượng và chất lượng hạt cà phê.
c. Triệu chứng trên cành non, chồi non
Không chỉ lá và quả, bệnh thán thư còn tấn công các cành non, chồi non của cây cà phê. Vết bệnh là những đốm nâu đen, làm cành bị teo tóp, khô dần và chết ngọn. Điều này ảnh hưởng lớn đến sự phát triển và khả năng phục hồi của cây trong các vụ tiếp theo.
Tác nhân và điều kiện phát sinh bệnh thán thư trên cà phê
a. Tác nhân gây bệnh
Bệnh thán thư trên cây cà phê do nấm Colletotrichum gloeosporioides gây ra. Đây là một loại nấm ký sinh phổ biến, có tốc độ phát triển và lây lan rất nhanh trong điều kiện thích hợp.
b. Điều kiện phát sinh, phát triển
- Thời tiết ẩm ướt: Nấm bệnh phát triển mạnh trong mùa mưa, độ ẩm không khí cao trên 80%, đặc biệt là những ngày có mưa phùn kéo dài, sương mù dày đặc vào sáng sớm.
- Vườn rậm rạp, thiếu ánh sáng: Những vườn cà phê trồng dày, không được tỉa cành tạo tán, thiếu thông thoáng tạo điều kiện cho nấm phát triển.
- Tàn dư thực vật không được xử lý: Mầm bệnh tồn tại trên xác lá, quả, cành bệnh hoặc trong đất, tiếp tục lây nhiễm cho vụ sau nếu không tiêu hủy triệt để.
- Lây lan qua nước tưới, mưa, dụng cụ canh tác: Bào tử nấm theo nước mưa bắn tung tóe lên tán cây, hoặc theo gió, dụng cụ làm vườn không được vệ sinh cũng là nguyên nhân làm tăng tốc độ lây nhiễm.
Tác hại của bệnh thán thư trên cây cà phê
- Làm giảm khả năng quang hợp do lá rụng sớm, cây suy yếu.
- Quả cà phê bị thối, rụng non, ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng.
- Cành, chồi non bị khô chết, giảm khả năng phục hồi và năng suất cho các vụ tiếp theo.
- Bệnh phát sinh, lây lan nhanh, dễ tái phát nếu không kiểm soát tốt.
- Tăng chi phí phòng trị, ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế cho người trồng.
Các biện pháp phòng và trị bệnh thán thư trên cà phê hiệu quả
a. Biện pháp canh tác, kỹ thuật
- Tạo vườn thông thoáng: Trồng với mật độ vừa phải, thường xuyên tỉa cành, tạo tán để ánh sáng lọt vào toàn bộ cây, hạn chế ẩm độ trong vườn.
- Thu gom, tiêu hủy tàn dư thực vật: Sau mỗi mùa vụ, cần thu dọn toàn bộ lá, quả, cành bị bệnh đem đi tiêu hủy để hạn chế nguồn lây nhiễm.
- Bón phân cân đối, tăng sức đề kháng cho cây: Ưu tiên bổ sung phân hữu cơ hoai mục, phân vi sinh, kali, canxi giúp cây cứng cáp, tăng sức chống chịu bệnh tật.
- Tưới nước hợp lý: Không tưới phun mưa khi thời tiết ẩm ướt, tránh làm bào tử nấm lây lan trên diện rộng.
- Chọn giống kháng bệnh: Nếu có điều kiện, nên chọn giống cà phê có khả năng kháng thán thư tốt, hạn chế phát sinh bệnh.
b. Biện pháp hóa học
Khi thời tiết thuận lợi cho nấm bệnh phát triển (mưa nhiều, ẩm kéo dài), hoặc khi phát hiện những vết bệnh đầu tiên trên lá, quả, bà con nên chủ động phòng trị bằng các loại thuốc đặc trị nấm phổ rộng, an toàn cho cây cà phê.
Sản phẩm được khuyến nghị:
BYPHAN 800WP – Đặc trị thán thư cho cây cà phê
BYPHAN 800WP là sản phẩm thuốc trừ nấm bệnh cao cấp, chứa hoạt chất Mancozeb 800g/kg cùng phụ gia 200g/kg, được sản xuất bởi Công Ty Cổ Phần Hóa Nông Thụy Sĩ. Đây là giải pháp hàng đầu giúp kiểm soát, phòng ngừa và trị dứt điểm bệnh thán thư trên cây cà phê và nhiều cây trồng khác.
Ưu điểm nổi bật của BYPHAN 800WP:
- Hiệu lực mạnh: Tiêu diệt nhanh nấm gây bệnh thán thư ngay từ giai đoạn đầu, ngăn chặn lây lan hiệu quả.
- Phổ tác dụng rộng: Ngoài cà phê, còn trị tốt thán thư trên xoài, ớt, vải, cam, quýt, thanh long, chuối…
- An toàn cho cây trồng: Không gây cháy lá, không làm rụng quả non, không tồn dư hóa chất độc hại.
- Dạng bột WP dễ hòa tan, dễ phun xịt, tiết kiệm chi phí.
- Hai màu bao bì (vàng-bạc và xanh-bạc) dễ nhận diện, phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng.
Hướng dẫn sử dụng BYPHAN 800WP cho cà phê:
- Liều dùng: 50-60g/25 lít nước.
- Cách dùng: Phun đều lên lá, quả, cành non, chú ý mặt dưới lá – nơi bào tử nấm dễ lưu trú.
- Thời điểm phun: Định kỳ 7-10 ngày/lần trong mùa mưa, hoặc ngay khi xuất hiện vết bệnh đầu tiên.
- Lưu ý an toàn: Mang đầy đủ đồ bảo hộ, không phun thuốc khi trời mưa, tránh để thuốc rơi vào nguồn nước sinh hoạt.
Bảo quản và sử dụng thuốc hợp lý:
- Đọc kỹ hướng dẫn trên bao bì.
- Bảo quản nơi khô ráo, tránh xa tầm tay trẻ em.
- Thu gom bao bì sau khi sử dụng đúng quy định, bảo vệ môi trường.
Liên hệ tư vấn & đặt hàng sản phẩm đặc trị thán thư cà phê
Công Ty Cổ Phần Hoá Nông Thuỵ Sĩ
Địa chỉ: Số 34, đường 6B, P. Bình Hưng Hòa, Q. Bình Tân, TP. Hồ Chí Minh.
Điện thoại: 0816.529.529
ZALO OA: HÓA NÔNG THỤY SĨ
Công Ty Cổ Phần Hoá Nông Thuỵ Sĩ cam kết cung cấp các sản phẩm thuốc bảo vệ thực vật chất lượng cao, hiệu quả vượt trội, hỗ trợ tư vấn kỹ thuật tận tình cho nông dân trên toàn quốc.
Bệnh thán thư là hiểm họa lớn đối với cây cà phê, gây thiệt hại nặng nề nếu không được phòng trị đúng cách. Bà con cần nắm vững triệu chứng, chủ động các biện pháp canh tác kết hợp sử dụng thuốc đặc trị như BYPHAN 800WP để bảo vệ vườn cà phê luôn xanh tốt, năng suất cao, góp phần phát triển bền vững ngành cà phê Việt Nam.