Triệu chứng bệnh lem lép hạt trên lúa thường xuất hiện sau trổ, gây hạt lép, hạt đen và giảm năng suất. Tìm hiểu nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả bằng JAPA VIL 110SC và NEWTIL GOLD – AMICOL 360EC.
Trong sản xuất lúa gạo, một trong những bệnh gây thiệt hại nặng nề nhất nhưng lại thường bị bỏ qua chính là bệnh lem lép hạt. Đây là bệnh ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng gạo thành phẩm. Việc nhận diện triệu chứng bệnh lem lép hạt trên lúa một cách chính xác và kịp thời sẽ giúp nông dân chủ động phòng ngừa, lựa chọn thuốc đặc trị hiệu quả và tối ưu chi phí đầu tư trong mỗi mùa vụ.
Triệu chứng bệnh lem lép hạt trên lúa là gì?
Triệu chứng bệnh lem lép hạt trên lúa thường xuất hiện sau khi lúa trổ bông, đặc biệt là vào giai đoạn chín sữa đến chín sáp. Dưới đây là những dấu hiệu điển hình mà bà con có thể dễ dàng quan sát trên ruộng:
- Hạt lúa bị xỉn màu, không chắc, thường bị đen hoặc nâu sẫm ở đầu hoặc toàn bộ hạt.
- Tỷ lệ hạt lép, hạt đen, hạt mốc tăng cao, đặc biệt rõ rệt sau mưa hoặc trong ruộng bón thừa đạm.
- Bông lúa vẫn phát triển bình thường nhưng khi tuốt hạt thấy rỗng ruột, nhẹ, dễ gãy khi chế biến.
- Trường hợp nặng, toàn bộ bông bị lem, mất giá trị thương phẩm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất cuối vụ.
Triệu chứng bệnh lem lép hạt trên lúa dễ nhầm lẫn với hiện tượng nghẹt phấn hoặc thiếu dinh dưỡng, nhưng điểm phân biệt rõ nhất là hạt thường có màu sẫm hoặc bị nấm ăn lan từ đầu hạt vào trong.
Nguyên nhân gây bệnh lem lép hạt trên lúa
Bệnh lem lép hạt có thể do nhiều tác nhân gây ra, trong đó nấm bệnh là yếu tố chính, điển hình như Fusarium spp., Pyricularia oryzae, Curvularia spp., Bipolaris spp.,… Những loại nấm này tồn tại ngoài đồng ruộng, tấn công vào hạt lúa thông qua vòi nhụy trong quá trình trổ bông hoặc xâm nhập qua vết thương nhỏ trên hạt.
Các nguyên nhân thúc đẩy bệnh bùng phát gồm:
- Thời tiết ẩm ướt, mưa nhiều trong giai đoạn lúa trổ và vào hạt.
- Bón thừa đạm, thiếu kali – khiến mô cây mềm, dễ bị nấm tấn công.
- Giống mẫn cảm, ruộng gieo sạ dày, không thông thoáng.
- Không phun thuốc phòng bệnh kịp thời trong giai đoạn trổ hoặc đầu vào chắc hạt.
Tác hại của bệnh lem lép hạt trên lúa
Nếu không phát hiện và xử lý sớm, bệnh lem lép hạt có thể:
- Làm giảm năng suất từ 15–30%, thậm chí hơn nếu thời tiết bất lợi kéo dài.
- Giảm chất lượng gạo: gạo dễ vỡ, có nhiều hạt đen, hạt mốc, không đạt chuẩn xuất khẩu.
- Mất giá trên thị trường, ảnh hưởng đến lợi nhuận của cả vụ mùa.
- Tăng chi phí đầu tư sau thu hoạch như tách hạt lép, phơi sấy lâu hơn.
Rõ ràng, triệu chứng bệnh lem lép hạt trên lúa không chỉ là vấn đề sinh lý mà là cảnh báo cho cả nguy cơ dịch bệnh quy mô rộng, đòi hỏi bà con phải xử lý nghiêm túc.
Giải pháp điều trị bệnh lem lép hạt trên lúa
Để điều trị hiệu quả bệnh lem lép hạt, cần kết hợp biện pháp canh tác hợp lý và sử dụng thuốc đặc trị đúng thời điểm:
a. Biện pháp canh tác:
- Gieo sạ với mật độ vừa phải, không sạ dày, tạo độ thông thoáng cho ruộng.
- Bón cân đối đạm – lân – kali, ưu tiên tăng kali ở giai đoạn vào chắc.
- Vệ sinh đồng ruộng sau thu hoạch để cắt nguồn bệnh từ vụ trước.
- Phun thuốc phòng trừ nấm bệnh vào giai đoạn trổ đều đến chín sữa.
b. Sử dụng thuốc đặc trị
Dưới đây là hai loại thuốc được đánh giá cao về hiệu quả trị bệnh lem lép hạt, đang được phân phối chính hãng bởi Công ty Cổ phần Hóa Nông Thụy Sĩ.
Thuốc đặc trị lem lép hạt hiệu quả
JAPA VIL 110SC – VIL THỤY SĨ 110
- Hoạt chất chính: Hexaconazole 110g/l
- Cơ chế tác động: Nội hấp mạnh, diệt nhanh nấm bệnh, ngăn chặn sự phát triển của bào tử gây lem lép.
- Công dụng nổi bật:
- Phòng và trị lem lép hạt do nấm Fusarium, Curvularia, Pyricularia,…
- Giúp bông sáng, chắc hạt, sạch vỏ trấu, tăng chất lượng lúa gạo thương phẩm.
- Liều lượng: 0.4 – 0.45 lít/ha
- Cách dùng: Phun 1–2 lần sau khi lúa trổ đều và khi chín sữa.
- Thời gian cách ly: 7 ngày
JAPA VIL 110SC là sản phẩm có hiệu lực kéo dài, phù hợp trong điều kiện thời tiết ẩm ướt, phun sớm giúp triệu chứng bệnh lem lép hạt trên lúa không có cơ hội bùng phát.
NEWTIL GOLD – AMICOL 360EC
- Hoạt chất phối trộn mạnh mẽ:
- Difenoconazole: 155g/l
- Propiconazole: 155g/l
- Tebuconazole: 50g/l
- Tác dụng tổng hợp:
- Diệt sạch nấm bệnh tấn công hạt.
- Bám dính tốt, thấm sâu và hiệu lực dài ngày.
- Kết hợp diệt nhiều chủng nấm, đặc biệt trong điều kiện mưa nhiều.
- Liều lượng: 0.4 lít/ha (25–30ml/bình 25 lít)
- Cách dùng: Phun 1–2 lần từ trổ đều đến 7–10 ngày sau trổ.
- Thời gian cách ly: 14 ngày
NEWTIL GOLD là lựa chọn lý tưởng cho bà con cần hiệu quả mạnh, đa tác nhân và đặc trị bệnh trong điều kiện khắc nghiệt.
Triệu chứng bệnh lem lép hạt trên lúa không khó nhận biết nếu bà con quan sát kỹ trong giai đoạn trổ đến làm hạt. Tuy nhiên, do bệnh có tính chất âm thầm và dễ nhầm với hiện tượng sinh lý, việc chủ quan hoặc không xử lý đúng thuốc, đúng lúc có thể gây thiệt hại lớn.
Để phòng và trị bệnh hiệu quả:
- Chủ động theo dõi triệu chứng bệnh lem lép hạt trên lúa từ sớm.
- Sử dụng các loại thuốc đặc trị như JAPA VIL 110SC và NEWTIL GOLD – AMICOL 360EC đúng liều, đúng giai đoạn.
- Kết hợp kỹ thuật canh tác thông minh, không bón thừa đạm, tăng kali cuối vụ.
Liên hệ tư vấn & đặt mua sản phẩm
CÔNG TY CỔ PHẦN HÓA NÔNG THỤY SĨ
Địa chỉ: Số 34, đường 6B, P. Bình Hưng Hòa, Q. Bình Tân, TP. Hồ Chí Minh
Hotline: 0816.529.529
ZALO OA: HÓA NÔNG THỤY SĨ
Website: hoanongthuysi.com